Η πώληση χρυσού (Χρυσή Λίρα Αγγλίας, νομίσματα, μπάρες, κοσμήματα) μπορεί να γίνει με ασφάλεια και δίκαιους όρους, αρκεί να ξέρεις πώς τιμολογείται, τί παραστατικά ζητάς/δίνεις, και τί έλεγχοι είναι φυσιολογικό να σου ζητηθούν. Ο οδηγός που ακολουθεί συμπυκνώνει το νομικό πλαίσιο για επενδυτικό χρυσό & ΦΠΑ, τα βασικά της AML/KYC και ένα πρακτικό checklist για να αποφύγεις τα συνηθέστερα λάθη.
Τί είναι «επενδυτικός χρυσός» και πότε απαλλάσσεται από ΦΠΑ
Ο επενδυτικός χρυσός (ειδικό καθεστώς) είναι απαλλασσόμενος ΦΠΑ όταν πληρούνται ορισμένα κριτήρια:
- Ράβδοι/πλάκες καθαρότητας ≥ 995‰ (με εξαίρεση συνήθως τα ≤1g).
- Χρυσά νομίσματα που πληρούν σωρευτικά τις προϋποθέσεις της Οδηγίας ΦΠΑ (2006/112/ΕΚ) — μεταξύ αυτών να έχουν κοπεί μετά το 1800, να είναι ή να ήταν νόμιμο χρήμα στη χώρα έκδοσης, και να πωλούνται συνήθως όχι πάνω από 80% της αξίας του χρυσού που περιέχουν. Τα συγκεκριμένα νομίσματα δημοσιεύονται κάθε χρόνο σε ετήσιο κατάλογο.
Στην Ελλάδα, το καθεστώς έχει ενσωματωθεί στον Κώδικα ΦΠΑ. Με την πρόσφατη κωδικοποίηση, ορίζεται στο άρθρο 54 του ν. 5144/2024 («Ειδικό καθεστώς επενδυτικού χρυσού») — ιστορικά αντιστοιχεί στο άρθρο 47 του ν. 2859/2000.
Κάθε έτος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει τον ευρωπαϊκό κατάλογο νομισμάτων που θεωρούνται επενδυτικός χρυσός και συνεπώς απαλλάσσονται από ΦΠΑ· η ΑΑΔΕ κοινοποιεί τον αντίστοιχο κατάλογο για χρήση στην Ελλάδα (π.χ. ισχύς 2025: C/2024/6669).
Τί να κρατήσεις: Αν πουλάς επενδυτικό χρυσό (π.χ. Χρυσή Λίρα Αγγλίας που περιλαμβάνεται στον κατάλογο), η πράξη εμπίπτει στο καθεστώς απαλλαγής ΦΠΑ — άλλο όμως το ΦΠΑ, άλλο τα spreads/premiums που διαμορφώνουν την τελική τιμή συναλλαγής.
AML/KYC, τα βασικά: γιατί μπορεί να σου ζητήσουν στοιχεία
Οι έμποροι πολύτιμων μετάλλων ανήκουν στους «υπόχρεους» του ν. 4557/2018 (νόμος για την πρόληψη νομιμοποίησης εσόδων). Αυτό σημαίνει ότι οφείλουν να εφαρμόζουν μέτρα δέουσας επιμέλειας (KYC), ιδίως όταν:
- γίνεται περιστασιακή συναλλαγή ≥ 15.000 € (μονή ή συνδεδεμένες), ή/και
- για εμπόρους αγαθών, όταν υπάρχει μετρητή συναλλαγή ≥ 10.000 €, έστω και σε επιμέρους συνδεδεμένα βήματα.
Θα σου ζητηθεί ταυτοποίηση, ενδεχομένως πληροφορίες για την προέλευση χρημάτων/περιουσιακών στοιχείων, και καταγραφή των στοιχείων της πράξης.
Ομαλή εμπειρία: Πήγαινε οργανωμένος/η με ταυτότητα/διαβατήριο, στοιχεία επικοινωνίας και (αν πρόκειται για μεγάλα ποσά) έγγραφα που δείχνουν την προέλευση του περιουσιακού στοιχείου/χρημάτων (π.χ. παλαιότερη απόδειξη αγοράς, τιμολόγιο, τραπεζικό statement).
Πώς διαβάζεις σωστά το Δελτίο Τιμών της Τράπεζας της Ελλάδος
Η Τράπεζα της Ελλάδος εκδίδει καθημερινό Δελτίο Τιμών για χρυσό και χρυσά νομίσματα. Το δελτίο:
- Αφορά συναλλαγές μεταξύ ΤτΕ και ιδιωτών.
- Χρησιμεύει ως benchmark/σημείο αναφοράς τάσεων και εύλογων spreads στη λιανική — δεν είναι «δεσμευτική» τιμή για την υπόλοιπη αγορά.
Μπορείς να δεις τη σελίδα πληροφόρησης και την αναζήτηση δελτίων (ιστορικά).
Τα 8 πιο συχνά λάθη όταν πουλάτε χρυσό (και πώς να τα αποφύγετε)
- Πώληση χωρίς παραστατικό
Ζήτα απόδειξη/τιμολόγιο αγοράς από τον αγοραστή με πλήρη στοιχεία (είδος, βάρος, καθαρότητα, ποσότητα, τιμή/γρ., ημερομηνία/ώρα). Χωρίς παραστατικό, δυσκολεύεις αποδείξεις προέλευσης και μελλοντικές συναλλαγές.
- Ζύγιση «πίσω από τον πάγκο»
Η ζύγιση/έλεγχος πρέπει να είναι μπροστά σου. Ζήτα ορατή, βαθμονομημένη ζυγαριά και αναλυτική μέτρηση καθαρού βάρους (και όχι «με το μάτι»).
- Ασαφής έλεγχος γνησιότητας
Για νομίσματα/ράβδους ζήτα μη επεμβατικούς ελέγχους. Για Χρυσή Λίρα Αγγλίας, τσέκαρε προδιαγραφές (βάρος, διάμετρος, πάχος) και σύγκρινε με επίσημες προδιαγραφές νομισματοκοπείου.
- Σύγχυση για το ΦΠΑ
Μην μπερδεύεις το καθεστώς απαλλαγής του επενδυτικού χρυσού με κοσμήματα/σκραπ ή νομίσματα που δεν πληρούν τα κριτήρια του καταλόγου — εκεί μπορεί να ισχύει διαφορετικό φορολογικό καθεστώς. Έλεγξε τον τρέχοντα κατάλογο (π.χ. 2025) και το σχετικό άρθρο του Κώδικα ΦΠΑ. ΑΑΔΕ
- Διαπραγμάτευση μόνο πάνω σε «spot»
Η τελική τιμή στη λιανική περιλαμβάνει spot + ισοτιμία + premiums + έξοδα/περιθώριο. Συγκρινόμενη από προσφορά σε προσφορά, αυτό που έχει νόημα είναι η τελική all-in τιμή και ο χρόνος ισχύος της.
- Παράβλεψη της ισοτιμίας EUR/USD
Η spot τιμή είναι σε USD/oz. Μικρές μεταβολές στο EUR/USD αλλάζουν άμεσα την τελική τιμή σε ευρώ. Ζήτα να σου κλειδώσουν προσφορά με συγκεκριμένη ισοτιμία και χρονικό παράθυρο.
- Αγνόηση χρόνων παράδοσης/διαθεσιμότητας
Σε περιόδους έντονης ζήτησης, κάποια είδη (π.χ. Χρυσή Λίρα Αγγλίας, μπάρες 20g–100g) έχουν ουρές. Καθόρισε ημερομηνία/τρόπο παράδοσης και τι ισχύει αν αλλάξει η spot πριν την παράδοση.
- Άρνηση βασικών KYC
Η ταυτοποίηση και τυχόν ερωτήσεις για προέλευση δεν είναι «ύποπτες» — είναι υποχρεώσεις βάσει νόμου (ιδίως για μεγάλα ποσά/μετρητά). Άντεξε λίγο «γραφειοκρατία» — προστατεύει και εσένα.
Γρήγορο checklist πριν κλείσεις την πώληση
- Ταυτότητα/στοιχεία: έχε μαζί σου έγκυρο έγγραφο. Για μεγάλα ποσά/μετρητά, προετοίμασε αποδεικτικά προέλευσης.
- Περιγραφή αντικειμένου: είδος (π.χ. Χρυσή Λίρα Αγγλίας), καθαρό βάρος, καθαρότητα, κατάσταση.
- Έλεγχος γνησιότητας & ζύγιση: μπροστά σου, με καθαρή αναφορά μετρήσεων.
- Τιμολόγηση: ζήτησε τελική all-in προσφορά και χρόνο ισχύος.
- Benchmark: ρίξε ματιά στο Δελτίο Τιμών ΤτΕ για την τάση/εύρος (όχι ως «υποχρεωτική» τιμή).
- Παραστατικό: πάρε απόδειξη/τιμολόγιο με όλα τα στοιχεία πράξης.
- Τρόπος πληρωμής: για μεγάλα ποσά προτίμησε τραπεζική μεταφορά (λιγότερος AML «θόρυβος» από μετρητά).
- Ασφάλεια: παράδωσε/παραλάβετε σε ελεγχόμενο χώρο με διαδικασία που συμφωνήθηκε εκ των προτέρων.
Η ασφαλής πώληση χρυσού θέλει διαφάνεια: σωστό έλεγχο, καθαρή τελική τιμή, παραστατικά και τήρηση των κανόνων KYC/AML όπου απαιτείται. Αν θέλεις να αποφύγεις λάθη που κοστίζουν και να έχεις καθαρή, τεκμηριωμένη τιμολόγηση, η Mina Gold είναι μια ασφαλής επιλογή: δουλεύουμε με διαφάνεια, τυποποιημένες διαδικασίες και επίσημα παραστατικά. Κλείσε τώρα το δικό σου ραντεβού.
