Το διασημότερο χρυσό νόμισμα της Ανατολής από τον 15ο αιώνα, μέχρι την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αδιαμφισβήτητα ήταν η Χρυσή Οθωμανική Λίρα, με τα τόσα ονόματα και τις όψεις που γνώρισε στο πέρασμα των αιώνων.
Πολύτιμη, λόγω του υλικού κατασκευής της, η Χρυσή Οθωμανική Λίρα ήταν το νόμισμα που καθόριζε τις οικονομικές αξίες από τα Βαλκάνια μέχρι τη Μέση Ανατολή για αιώνες και ήταν το κυρίαρχο νόμισμα που ήταν άμεσα δεμένο με την οθωμανική εξουσία, Σουλτάνους, Πασάδες και ολόκληρο το εμπόριο της Ανατολής.
Το Σουλτάνι: Η πρώτες Οθωμανικές Χρυσές Λίρες
Το σουλτάνι αποτέλεσε ένα εμβληματικό Οθωμανικό χρυσό νόμισμα, σημαντικό για τη νομισματική ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το νόμισμα αυτό είδε το φως του κόσμου για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μωάμεθ Β’ του Πορθητή, μεταξύ των ετών 1451 και 1481.
Το σουλτάνι είχε έναν ξεχωριστό χαρακτήρα και πολιτιστική σημασία για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ζύγιζε περίπου 3,45 γραμμάρια και κατασκευαζόταν από καθαρό χρυσό. Οι λεπτομέρειες του σχεδιασμού του νομίσματος μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την περίοδο, αλλά συνήθως περιλάμβαναν το προφίλ του βασιλιά, τον Σουλτάνο, πάνω στο ένα πλευρά, ενώ στην άλλη πλευρά υπήρχε μια παράσταση ή ένα σύμβολο που σχετιζόταν με την αυτοκρατορία.
Εκτός από τη χρηστική του χρηστικότητα ως νόμισμα, το σουλτάνι αντικατοπτρίζει επίσης την πλούσια και διακριτική νομισματική παράδοση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επίσης, ήταν γνωστό και με το όνομα “αλτίν” στα τουρκικά, που σημαίνει “χρυσός.”
Κάθε Σουλτάνος και Χρυσή Λίρα του
Κάθε σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε τη δική του ιδιαίτερη Χρυσή Λίρα, γνωστή και ως “Αλτίν”, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Αυτό το νόμισμα δεν αποτελούσε απλώς μέσο ανταλλαγής, αλλά και ένα σύμβολο της εξουσίας και της απόλυτης εξουσίας του σουλτάνου. Κάθε Αλτίν φέρει την υπογραφή του σουλτάνου στη μία πλευρά και περίτεχνα οθωμανικά σύμβολα χαραγμένα στην άλλη, προσδίδοντάς του μια μοναδική αξία και εκφράζοντας την πολιτισμική κληρονομιά της αυτοκρατορίας.
Έτσι, η Οθωμανική Χρυσή Λίρα, στην περίπτωση αυτή το Αλτίν, ήταν ένα από τα πιο εμβληματικά νομίσματα της εποχής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η παρουσία του στην οικονομία αντανακλούσε την ισχύ και τη σταθερότητα της αυτοκρατορίας κάθε σουλτάνου. Οι πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αναγνώριζαν τον σουλτάνο και την αυτοκρατορική του αξία μέσα από το νόμισμά του, και η Χρυσή Λίρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομία και τον πολιτισμό της εποχής.
Κάθε σουλτάνος είχε τη δυνατότητα να διακοσμήσει το δικό του Αλτίν με προσωπικά στοιχεία και σύμβολα, προσδίδοντας έτσι μια μοναδική χαρακτηριστική πινελιά σε κάθε νόμισμα. Αυτό αντανακλούσε την αυτοκρατορική προσωπικότητα του και τη σημασία της κάθε βασιλείας. Επομένως, η Οθωμανική Χρυσή Λίρα, πέραν της οικονομικής της λειτουργίας, αποτελούσε επίσης έναν τρόπο έκφρασης της πολιτισμικής κληρονομιάς και της αυτοκρατορικής ταυτότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κάθε εποχής.
Η τελευταία Οθωμανική Χρυσή Λίρα
Ο Μωάμεθ Στ΄, γνωστός και ως Μεχμέτ Βαχντεντίν, υπήρξε ο τελευταίος σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κυβερνώντας από το 1918 έως το 1922. Η θητεία του υπήρξε κρίσιμη για την πορεία της αυτοκρατορίας. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρέθηκε σε μια δύσκολη θέση μετά την ήττα της στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν καταδικασμένη να καταρρεύσει και να διαμελιστεί μεταξύ των λαών που την αποτελούσαν. Τελικά, υποχρεώθηκε να αποδεχθεί τους όρους που διατυπώθηκαν στη Συνδιάσκεψη του Σαν Ρέμο και να υπογράψει τη Συνθήκη των Σεβρών, ανετράπη από το κίνημα υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, και αυτό σηματοδότησε το τέλος μιας αυτοκρατορίας και τη μετάβαση στην νεοσύστατη Τουρκική Δημοκρατία.
Η Χρυσή Λίρα του Μωάμεθ Στ’ κυκλοφόρησε σε δύο τύπους από το 1918 έως το 1922, με τα διάφορα Νομισματοκοπεία της Αυτοκρατορίας να εκδίδουν τα χρυσά νομίσματα αυτά με μικρές παραλλαγές.
Κυρίαρχος ήταν ο πρώτος τύπος Χρυσής Λίρας (με τις γνωστές ονομαστικές αξίες των 100, 250 και 500 γροσίων / Kuruş). Σύμφωνα με το πρότυπο του Νομισματοκοπείου της Κωνσταντινούπολης το χρυσό νόμισμα 100 Χρυσά Γρόσια (Kuruş) – Μωάμεθ Στ’ – Τύπος 1 (1918-1922) φέρει στην μπροστά όψη του τη σουλτανική υπογραφή (Τουρά) και το έτος βασιλείας περιστοιχισμένα από παράσταση που αποτελείται από δύο διασταυρούμενους πυρσούς επί κλάδων δάφνης, που καταλήγουν σε σύνθεση 7 άστρων. Στην πίσω όψη του το χρυσό νόμισμα φέρει στέφανο δάφνης, ο οποίος καταλήγει σε πεντάκτινο άστρο. Εντός του στεφάνου αναγράφεται στην αραβική motto που αποδίδεται ως «Δόξα σ’ Αυτόν», ο τόπος και η χρονολογία κοπής.
Ο δεύτερος τύπος Χρυσής Λίρας του Μωάμεθ Στ’ ήταν μάλλον ελλιποβαρής (7,016 g), τουλάχιστον σε σύγκριση με τον πρώτο (7,216 g), κυκλοφόρησε κυρίως κατά τα έτη 1919 – 1920. Αν και οι κοπές από τα διάφορα νομισματοκοπεία παρουσιάζουν μικρές διαφοροποιήσεις, σύμφωνα με το πρότυπο του Νομισματοκοπείου της Κωνσταντινούπολης το χρυσό νόμισμα 100 Χρυσά Γρόσια – Μωάμεθ Στ’ – Τύπος 2 (1919-1920) φέρει στην μπροστά όψη του τη σουλτανική υπογραφή (Τουρά) και το έτος βασιλείας περιστοιχισμένα από περιμετρικό δίσκο αραβικής γραφής. Στην πίσω όψη του το χρυσό νόμισμα φέρει δίσκο αραβικής γραφής περιμετρικά, εντός του οποίου αναγράφεται στην αραβική motto που αποδίδεται ως «Δόξα σ’ Αυτόν», ο τόπος και η χρονολογία κοπής.
Η Χρυσή Λίρα Τουρκίας
Με την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη μετάβαση στην Τουρκική Δημοκρατία, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποτέλεσε το βασικό πορτραίτο των νέων νομισμάτων της παλιάς Τουρκικής Λίρας. Το ίδιο συνέβη και με την Χρυσή Λίρα Τουρκίας, η οποία, κατά κύριο λόγο κυκλοφόρησε από το 1923 με το πορτραίτο του Κεμάλ Ατατούρκ στη μία όψη, και στην άλλη, την εθνική ταυτότητα, τη χρονολογία πρώτης κοπής και τον αύξοντα αριθμό που δείχνει το έτος κοπής της συγκεκριμένης Χρυσής Λίρας.
Μάθε περισσότερα για τη Χρυσή Λίρα Τουρκίας και έλα στην αγορά χρυσού MINA GOLD στη Θεσσαλονίκη, για να ανακαλύψεις την αξία των δικών σου χρυσών νομισμάτων, ή τις δυνατότητες επένδυσης σε χρυσό, κλείνοντας ραντεβού άμεσα!
